|
Rond 1600 is in Nederland de bovenkruier
ontwikkeld uit de standerd molen.
Dit betekende dat niet meer de gehele molen in de wind hoefde te worden
gedraaid maar alleen de kap met de wieken en de bovenas. De nu statisch
te bouwen romp was geen beperking meer opgelegd in grootte en gewicht.
Deze kon nu sterk en duurzaam van steen worden gebouwd. Zwaardere
mechanieken werden mogelijk en maakten de molen tot een veelzijdige
krachtcentrale.
Lui- en andere zolders
De bekendste molen is de stellingmolen. Een molen heeft meerdere
verdiepingen
of zolders. Bij bewoonde molens is de begane grond gewoonlijk als
woonhuis in gebruik en de etage erboven als de slaapverdieping. De
lage zolders worden doorgaans gebruikt voor graanopslag en machinerie.
De eerste zolder met een molen-functie is de maalzolder. Van hieruit
komt men op de stelling, een houten trans die rond de molen loopt,
en bij het kruirad. Met dit kruirad kan de molenaar
de kap draaien rond de centrale spil en zo de wieken op de wind laten
draaien.
Klik midden in de
afbeeldingen voor de grotere foto in een nieuw venster. Een foto is
100 à 150 kB |
|
 |
Op de bovenste zolder bevindt zich de vernuftige
constructie van de enorme tandwielen die de horizontale beweging van
de wieken via de bovenas over-brengen naar de verticale koningsspil.
De zolder eronder is de luizolder, soms ook als hijszolder aangeduid,
waar de via de spil aangedreven hijsinstallatie staat om de zakken
meel 'op te luien' (hijsen). Op de zolder daaronder, de steenzolder,
bevindt zich de maalstoel met grote molen-stenen, tussen de groeven
waarvan graankorrels of zaden worden fijngemalen. |
|
|
Boven en links: Restauratie van de "vang" van de molen
de Vrijheid in Schiedam.
De vang is het afrem-mechaniek van ijzeren stroken met houten remblokken
rond het bovenwiel van de molen.
Onder: De maalstoel van molen "Kyck over den Dyck" te Dordrecht.
Citaat website
gemeente Dordrecht:
[...] Ook dit jaar was het woord aan de bewoners als het gaat om de
vraag welke projecten de beste bijdrage hebben geleverd aan het welbevinden,
het leven en wonen in de stad Dordrecht.
Zij waardeerden de renovatie van de molen Kyck over den Dyck als beste. |
|
|
|
|
| |
Vereniging De Hollandsche Molen